Objašnjenje MF o nekim pitanjima iz oblasti transfernih cena

Ministarstvo finansija donelo je Objašnjenje broj 430-00-40/2014-04, od 3. februara 2014. godine, koje se odnosi na dva pitanja iz oblasti transfernih cena, i to:

• da li se pravna lica čiji su osnivači Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave smatraju povezanim licima u smislu člana 59. Zakona o porezu na dobit pravnih lica;
• kako se određuje procenat posrednog učešća u kapitalu, odnosno organima upravljanja.

Objašnjenje MF može se preuzeti ovde, a u nastavku ukratko ukazujemo na suštinu navedenih pitanja.

1. REPUBLIKA SRBIJA, AUTONOMNE POKRAJINE I JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE KAO PRAVNA LICA

Republika Srbija ima status pravnog lica, pa se sva pravna lica u čijem kapitalu ili organima upravljanja Republika Srbija učestvuje sa najmanje 25%, smatraju povezanim licima. U skladu sa tim, povezanim licima smatraju se npr. Komercijalna banka, NIS, Elektroprivreda, Telekom i mnoga druga pravna lica.

Posmatrano sa aspekta analize transfernih cena, a posebno imajući u vidu nedavne izmene Pravilnika o transfernim cenama, postojanje povezanosti između navedenih lica podrazumeva sledeće:

• navedena pravna lica nemaju obavezu da u izveštaju o transfernim cenama obelodanjuju podatke o svim pravnim licima sa kojima su povezani preko Republike Srbije, već samo o onim pravnim licima sa kojima su realizovali transakcije u poreskom periodu;
• ukoliko ukupna vrednost transakcija sa poveznim licem u toku poreskog perioda nije veća od 8 miliona dinara, o tim transakcijama može da se sastavi izveštaj u skraćenom obliku;
• ukoliko je ukupna vrednost transakcija sa poveznim licem u toku poreskog perioda veća od 8 miliona dinara, postoji obaveza da se o tim transakcijama sastavi izveštaj u punom obimu, što znači da postoji obaveza utvrđivanja cena po principu „van dohvata ruke“.

Autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave imaju status pravnih lica, pa se sva pravna lica u čijem kapitalu ili organima upravljanja autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave učestvuje sa najmanje 25%, smatraju povezanim licima.

Republika Srbija, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave se za svrhu analize transfernih cena ne smatraju međusobno povezanim pravnim licima. U skladu sa tim, pravno lice čiji je osnivač Republika Srbija i pravno lice čiji je osnivač npr. jedinica lokalne samouprave nemaju status poveznih lica. Međutim, ukoliko npr. Republika Srbija i grad Beograd istovremeno učestvuju u kapitalu, odnosno u organima upravljanja istog pravnog lica sa najmanje 25% učešća, to pravno lice smatra se povezanim i sa Republikom Srbijim i sa gradom Beogradom, kao i sa pravnim licima u kojima Republika Srbija, odnosno grad Beograd imaju navedeni procenat učešća u kapitalu, odnosno organima upravljanja.

2. NAČIN UTVRĐIVANJA PROCENTA POSREDNOG UČEŠĆA

Odredbama člana 59. Zakona o porezu na dobit pravnih lica, propisano je da se smatra da mogućnost kontrole nad obveznikom postoji u slučaju posrednog ili neposrednog posedovanja najmanje 25% učešća u kapitalu, odnosno organima upravljanja. Međutim, nijednom odredbom nije uređeno na koji način se utvrđuje posredno učešće u kapitalu, odnosno organima upravljanja.

Prema Objašnjenju MF, suština je da se procenat posrednog učešća utvrđuje matematičkim putem.

Primer:

• kompanija A ima 70% učešća u kapitalu kompanije B;
• kompanija B ima 40% učešća u kapitalu kompanije C.

Posredno učešće kompanije A u kapitalu kompanije C iznosi 28% (70% od 40%), pa se sve tri kompanije smatraju povezanim licima.

Primer:

• kompanija A ima 99% udela u kompaniji B;
• kompanija B ima 25% udela u kompaniji C.

Kompanije A i C nemaju status povezanih lica, jer posredno učešće kompanije A u kapitalu kompanije C iznosi 24,75%.